بایسته های طراحی مسجد بر مبنای کارکردهای فرهنگی- اجتماعی

Authors: not saved
Abstract:

از زمان بنیانگذاری مساجد اسلامی توسط نبی اکرم)ص(، نه تنها به صورت شکلی مساجد متحول شده اند، بلکه از نظر فرهنگی و اجتماعی نیز در جریان دگرگونی قرار گرفته و هویتی جدید برای آنها پدید آمده است. برای آن که مسجد بتواند جایگاه حقیقی خود را در جامعه محقق سازد، لازم است دو دسته کارکرد را به صورت همزمان تأمین نمایند: -1 کارکردهای آیینی 2- کارکردهای فرهنگی– اجتماعی؛ بسیاری از فعالیت ها به صورت همزمان هر دو کارکرد را در بردارند، به عنوان مثال برگزاری نماز جماعت از یک سو مراسمی آیینی است و از یک سوی دیگر کارکردهای فرهنگی – اجتماعی را نیز به همراه خود دارد. برآیند این دو کارکرد زمینه ساز اقبال عمومی و استقبال مردم از مساجد است، موضوعی که نوعی سرزندگی و شادابی معنوی را به همراه می آورد. پرسش اصلی پژوهش آن است که اولاً دامنه کارکردهای فرهنگی و اجتماعی مسجد تا کجاست؟ و ثانیاً مساجد واجد این شاخصه ها دارای چه کیفیت هایی هستند؟ در راستای شناخت این تغییرات، ابتدا شاخصه های کارکرد های فرهنگی– اجتماعی مسجد، با مطالعه مسجدالنبی و اولین مساجد ساخته شده در زمان پیامبر شناسایی می شود. براین اساس چارچوب نظری تدوین شده با مقایسه طرح مسجد از نظر پیامبر با نمونه هایی از مساجد معاصر ایران مورد تحلیل قرار می گیرد. سپس بنابر یافته های این تحلیل، طرحی برای ارتقاء نقشه فرهنگی و اجتماعی مساجد در معماری و شهرسازی ایران پیشنهاد می شود. زمانی که مساجد برای انجام تنوعی از فعالیت های فرهنگی–اجتماعی مناسب سازی شوند، در شهرها و محلات در مرکز فعالیت های اجتماعی قرار می گیرند، دامنه فعالیت زمانیشان دائمی است؛ فرآیند طراحی در جستجوی کیفیتی است که بیش از هر چیز بر ارتقاء حضور شهروندان در بخش های مختلف مسجد و در طول تمام شبانه روز تکیه دارد، مسجدی که بخشی از زندگی محله ا ی – شهری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

طراحی الگوی کارکردهای متنوع شبکه‌های اجتماعی مجازی در ارتباطات میان‌ فرهنگی قومی

پژوهش حاضر درصدد طراحی الگوی کارکردهای متنوع شبکه‌های اجتماعی مجازی در ارتباطات میان فرهنگی قومی بوده است. از این منظر، پس از واکاوی سوابق نظری و تجربی، از روش کیفی و مصاحبه عمیق بهره گرفته شده است. داده­‌های پژوهش با استفاده از مصاحبه عمیق با 20 نفر از دانشجویان اقوام مختلف دانشگاه­‌های تهران که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و نمونه­‌گیری نظری انتخاب شده بودند؛ به اشباع نظری رسید...

full text

کارکردهای سیاسی اجتماعی مسجد در دوره ی قاجار

مسجد به عنوان یکی از مهمترین نهادهای دینی – فرهنگی ایران در عصر قاجار، علاوه بر کارکرد دینی، دارای کارکردهای متنوع آموزشی، تربیتی، رسانه ای، قضایی، اجتماعی و سیاسی بود. با عنایت به این که تنوع نقش های مسجد متأثر از زمینه ها و شرایط اجتماعی بود، با بروز تغییرات اجتماعی که در نتیج? فرآیند اصلاحات در دور? قاجار به وجود آمد، باید انتظار داشت که آثار این تغییرات در کارکردهای مسجد هم که جایگاهی مهم د...

15 صفحه اول

حرکت تکاملی نفس آدمی در فضای مسجد بر مبنای آرای ملاصدرا (نمونه موردی: مسجد کبود تبریز)

مساجد سنتی در معماری اسلامی به گونه­ای طراحی شده­اند که به واسطه‌ی ویژگی سیالیت خود، مرحله به مرحله ناظر را دعوت به تجربه‌ی حرکت از درجات پایین تا به درجات عالی‌تر می‌نماید. بطوریکه مراتب تکاملی انسان در حکمت صدرایی، قابل انطباق با مراحل حرکت در معماری می‌باشد. هدف این مقاله شناسایی چگونگی اثربخشی حرکت در فضای معماری در به کمال رسیدن ناظر آن است. روش تحقیق منتخب از نوع تفسیری است که ارتباط محرک...

full text

بررسی کارکردهای گوناگون عکس های مستند اجتماعی بر اساس کارکردهای زبان (نظریه ارتباطی یاکوبسن)

اگرچه مستندسازیِ وقایع و رویدادهای جامعۀ انسانی، از اهداف عکاسی مستند اجتماعی است؛ اما عکاس مستند اجتماعی، صرفا به رونگاری از واقعیت و وقایع‌نگاری گزارش‌گونه نمی‌پردازند؛ بلکه به گزینش و ترکیب عناصر و وقایع جامعۀ انسانی می‌پردازد و با قاب‌گذاری بر قطعه‌ای از واقعیتی اجتماعی در لحظه‌ای معین از زمان، عکسی می‌آفریند که مخاطب را به تماشا، تفکر، تأمل و داوری فرامی‌خواند و حتی می‌تواند واکنشِ عملی او ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 5

pages  65- 78

publication date 2011-03-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023